Φάκελος Υπερψαριές : Ινδιάνοι και καουμπόηδες
(Αναδημοσιευσή άρθρου που πρωτοδημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2016)
Με αφορμή το Τριώδιο που πέρασε, είπα να ασχοληθώ με ένα δύσκολο θέμα που ταλανίζει πολύ συχνά τώρα τελευταία όλο το διαδίκτυο και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γιατί οι αποκριές μου έδωσαν αυτήν την έμπνευση; Φυσικά γιατί έχουμε να κάνουμε με μάσκες που πρέπει να πέσουν...
Του Γιώργου Φενερλή
Όμως και ο τίτλος δεν είναι τυχαίος. Η ιστορία πάντοτε διδάσκει αυτούς που την μελετούν οπότε διάλεξα να ξεκινήσω με ένα πραγματικό γεγονός που συνέβη στα 1800 στις πεδιάδες των Ηνωμένων Πολιτειών. Την εποχή εκείνη οι καουμπόηδες είχαν κατακτήσει όλην την επικράτεια, σχεδόν εξαφανίζοντας τους γηγενείς πληθυσμούς των Ινδιάνων. Στις απέραντες πεδιάδες τα αμερικάνικα βουβάλια που υπήρχαν εκεί πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, αριθμούσαν... αμέτρητα μέλη!
Τότε λοιπόν και λόγω των μεγάλων αριθμών τους, οι καουμπόηδες προφασιζόμενοι διάφορες δικαιολογίες αλλά και για σπορ, ξεκίνησαν το ανελέητο κυνήγι τους. Μάλιστα κάποιοι πρώιμοι κυνηγετικοί όμιλοι κρατούσαν και σκορ για το ποιος θα έκανε το ρεκόρ των περισσότερων σκοτωμένων βουβαλιών! Με λίγα λόγια, για διασκέδαση μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα θανατώθηκαν και ξεκληρίστηκαν ολόκληρα κοπάδια αυτού του υπέροχου ζώου αλλά το χειρότερο ήταν τα περισσότερα αφέθηκαν να σαπίσουν.
Αυτό το γεγονός δεν συνέβη ούτε καν για εκμετάλλευση του κρέατος και της γούνας τους. Μιλάμε για καθαρή ματαιοδοξία... Μια στεγνή σπατάλη και μια οικολογική καταστροφή που τελικά οδήγησε μετά από έναν αιώνα στην... εισαγωγή του είδους από άλλες χώρες!! Ναι, τα βουβάλια που υπάρχουν πια στις Η.Π.Α. είναι καναδέζικα...
Στα δικά μας νερά
Είναι αυτονόητο λοιπόν, ότι μια υπερψαριά εκτός από παράνομη, μπορεί να οδηγήσει σε μια καταστροφή στο μέλλον. Εδώ υπάρχουν τα γνωστά επιχειρήματα : “τι ζημιά κάνουμε εμείς μπροστά στις τράτες”, “αν δεν τα βγάλω εγώ, θα τα βγάλει κάποιος άλλος δίπλα”, “η θάλασσα πάντα έχει”, “έχω χαλάσει τόσο λεφτά σε εξοπλισμό και βενζίνες”, “μια φορά μου κάθεται τέτοια ψαριά ενώ έχω φάει άπειρες φόλες” κ.α.. Γνωστά σε όλους μας νομίζω και τόσο χιλιοειπωμένα που δεν υπάρχει ψαράς που να μην τα έχει ακούσει ή ακόμα και ισχυριστεί. Το θέμα αυτού του κείμενου δεν είναι να ασχοληθεί με αυτά αλλά με την ουσία, όμως θα πρέπει να πω δυο λόγια για να πάμε παρακάτω. Μπορεί αυτή η κοινωνία μας να έχει πάει κατά διαόλου, όμως υπήρχαν και υπάρχουν ακόμη κάποιοι κανόνες που λέγονται “νόμοι”. Ο νόμος για μας είναι σαφέστατος και δεν μας επιτρέπει να αλιεύσουμε πάνω από πέντε κιλά ψάρια. Μπορεί όλα αυτά τα χρόνια να γινότανε πάρτι αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κανείς από εμάς είναι υπεράνω αυτού του νόμου και μπορεί να κάνει ότι θέλει. Με αυτήν την αυτονόητη λογική, όσοι κάνουν και επικροτούν μια υπερψαριά, ας πείσουν τον εαυτό τους με όσες δικαιολογίες θέλουν. Κάνουν και επικροτούν μια παρανομία και αυτό δεν αλλάζει. Επίσης, το έχω ξαναπεί πολλές φορές : ας γίνουμε εμείς “νοικοκυραίοι” για να μπορέσουμε να σταθούμε απέναντι σε επαγγελματίες. Πάμε όμως στην ουσία.
Ποιος μιλάει;
Όταν ξεκίνησα πριν δυο χρόνια το νέο Lurebites μου τέθηκε το δίλημμα αν θα ακολουθήσω μια γραμμή αυστηρή απέναντι στις υπερψαριές ή θα πάω με τα “νερά” της πλειοψηφίας των τότε ψαράδων. Ακολούθησα την συμβουλή ενός πολύ σπουδαίου για μένα ανθρώπου και διάλεξα μια άλλη οδό. Η συμβουλή ήταν ότι όποιος πάει μόνος του κόντρα στην κοινωνία και στο περιβάλλον που ζει, είναι καταδικασμένος να αποτύχει. Αποφάσισα να είμαι πιο ελαστικός αλλά παράλληλα να φιλοξενήσω και απόψεις για το C&R και άλλα πολλά. Μέχρι τότε τίποτα δεν είχε γραφτεί σε περιοδικά ή σε sites, αντίθετα ακόμα και μια υπερψαριά σε εξώφυλλο δεν ήταν σπάνια είδηση. Δυστυχώς ακόμα δεν είναι... Όμως το γυαλί ράγισε και σιγά, σιγά αποκτάμε συνείδηση τουλάχιστον για τα αυτονόητα ότι δηλαδή μια υπερψαριά είναι παράνομη και κατακριτέα.
Ένας άλλος λόγος σημαντικός που με έκανε να είμαι ελαστικός με τις υπερψαριές ήταν το γεγονός ότι σε αντίθεση με πολλούς άλλους “υπέρμαχους” και “ευσυνείδητους” που δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους, δεν ξέχασα ποτέ ποιος είμαι και τι έκανα στο παρελθόν. Δεν θα πάω δεκαετίες πίσω αλλά μόλις δεκαπέντε χρόνια πριν. Ήμουν εικοσιπέντε χρονών και ψάρευα ήδη φανατικά πάνω από μια δεκαετία. Τότε δεν γνώριζα καν ότι υπάρχει νόμος για πέντε κιλά όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των ψαράδων. Τα περιοδικά ήταν φουλ με φωτογραφίες από υπερψαριές και το C&R δυο... γράμματα της αγγλικής αλφαβήτου! Αφήναμε ψάρια πίσω στην θάλασσα για τον απλό λόγο ότι κρατάγαμε τόσο πολλά μεγάλα που τα μικρά δεν τα θέλαμε. Σκεπτόμενος λοιπόν, ότι αν κάποιος ερχότανε τότε να μας την “πει” για την υπερψαριά μας, άραγε τι θα έκανα; Θα τον έστελνα κανονικά στον αγύριστο! Γιατί λοιπόν να κάνω το ίδιο σε άλλους τώρα; Κάποιοι θα πουν τώρα ότι την σήμερον ημέρα δεν μπορεί να είναι κανείς “αδιάβαστος”. Και εγώ θα απαντήσω ότι ναι μπορεί. Σε όλες τις δραστηρίοτητες το παράδειγμα δείχνουν οι καλύτεροι που στην προκειμένη περίπτωση είναι οι Έλληνες αρθρογράφοι. Αν και οφείλω να ομολογήσω ότι μόλις τους τελευταίους οχτώ μήνες έχουν κάνει και αυτοί στροφή μετά από ένα κείμενο που έγραψα και τους αναστάτωσε, παρόλα αυτά ακόμα υπάρχουν τα κακά παραδείγματα. Είναι λογικό λοιπόν, ότι όταν οι “καλύτεροι” για χρόνια προωθούν την υπερψαριά σαν τρόπο καταξίωσης, δεν πρέπει να έχεις απαιτήσεις από τους “κοινούς θνητούς” ψαράδες.
Για αυτό λοιπόν η οδός που διάλεξα ήταν κατά κύριο λόγο να αλλάξω τους παλιούς, να δημιουργήσω νέους με συνείδηση και να μην είμαι ποτέ επικριτικός απέναντι σε αυτά που δεν συμφωνώ. Στάθηκα τυχερός και μέσα από το Lurebites βγήκαν παιδιά καινούργια που με εμπιστεύθηκαν και σιγά σιγά διαμόρφωσαν μια ιδεολογία που με... προσπερνάει! Δεν ήταν όλοι από την πρώτη στιγμή “πρότυπα” ψαράδες αλλά καθημερινά μεταμορφώνονται και ενστερνίζονται το πως πρέπει να είναι ο σωστός αρθρογράφος και τι πρέπει να προβάλει στο θέμα του σεβασμού της θάλασσας. Προσωπικά τους θαυμάζω γιατί τόλμησαν να πάνε κόντρα σε αυτό που “αρέσει” και διάλεξαν το δύσκολο δρόμο, δεχόμενοι πολλές φορές τα επικριτικά βέλη αυτών που εκπροσωπούν το παλιό. Όμως το κυριότερο που έμαθα από αυτούς ήταν πως ναι... τα πράγματα αλλάζουν! Το θέμα όμως είναι να σας εξηγήσω αυτό το “πως”.
Πόλεμος και Ειρήνη
Με το 90% της θαλάσσιας ζωής να έχει εξαφανιστεί παγκοσμίως, δεν έχουμε πολλά περιθώρια για ατέρμονες συζητήσεις αλλά σίγουρα η λύση δεν είναι η φουλ επίθεση, ο αλληλοσπαραγμός και οι ακραίες φωνές ακόμα και αν αυτές υπερασπίζονται τα δίκαια. Διαφωνώ κάθετα με όλους αυτούς που βγαίνουν επιθετικά και “κράζουν” άλλους ψαράδες για τις υπερψαριές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επικροτώ αυτούς τους “άλλους” ψαράδες. Διαφωνώ επίσης με όσους ξαφνικά ξεχνάνε τι κάνανε μόλις δυο χρόνια πριν και γίνονται σταυροφόροι της ιδέας του C&R και επικριτές των υπερψαριών άλλων, χωρίς καν να έχουν μπει στον κόπο να σβήσουν από τον λογαριασμό τους τις δικές τους παλιές υπερψαριές. Διαφωνώ και με όσους σβήνονται από ομάδες μόνοι τους γιατί αυτές δεν “πληρούν τα εξειδικευμένα στάνταρ τους”. Με πόλεμο δεν αλλάζει τίποτα. Το πως αλλάζει είναι πολύ απλό : με ειρήνη! Δεν χρειάζεται κανείς να κάνει σε κανέναν κήρυγμα. Αν ο καθένας από όλους εσάς τους υπερμάχους της καθαρότητας του ψαρέματος, έδειχνε με πράξεις τα πιστεύω του και πραγματικά αγνοούσε τις άλλες συμπεριφορές τότε θα είχαμε βαρεθεί να βλέπουμε όμορφες φωτογραφίες, βίντεο με απελευθερώσεις όλων των μεγεθών, ωραία κείμενα και τόσα άλλα πολλά εξαιρετικά όμορφα πράγματα... Αντί να άνοιγα το facebook και να έβλεπα κάθε μέρα μια ιχθυόσκαλα να περνάει μπροστά από τα μάτια μου, θα ευωδίαζε το δωμάτιο μου ιώδιο και αλμύρα. Και πως θα τα έβλεπα αν όλοι εσείς που κόπτεστε για το καλό, είσαστε απομονωμένοι στο δικό σας μικρόκοσμο; Όταν δεν βάζετε μια ωραία φωτογραφία αλλά είστε πάντα έτοιμοι με το πιστόλι οπλισμένο να πυροβολήσετε και να καυγαδίσετε με αυτόν που είναι στην απέναντι όχθη; Έχετε ποτέ σκεφτεί ότι μπορεί και αυτός να αλλάξει όπως εσείς κάποτε; Γιατί δεν του δίνετε την ευκαιρία που δόθηκε και σε εσάς; Με το να τον απομακρύνετε ακόμα πιο μακριά λες και είναι κανένας σιχαμένος, θα βρείτε το δίκιο σας; Αν δεν δέχεστε ότι όλοι είμαστε ισότιμοι ψαράδες και πιστεύετε ότι εσείς είστε κάτι καλύτερο, κάτι διαφορετικό τότε μην περιμένετε να ακουστείτε από τόσο ψηλά πάνω στα σύννεφα. Κατεβείτε κάτω στο “εδώ όλοι μαζί” να κάτσουμε να συζητήσουμε. Και μην ξεχνάμε : κανείς ψαράς σε αυτήν χώρα δεν γεννήθηκε με παιδεία C&R και απόλυτου σεβασμού στην θάλασσα. Με λίγα λόγια “ο αναμάρτητος πρώτος το λίθο βαλέτω”. Τα παραπάνω λόγια είναι σκληρά αλλά γραμμένα με αγάπη για όλους τους φίλους μου που δεν θέλω να τους βλέπω άλλο να αναλώνονται σε πολέμους και λογίδρια για τις υπερψαριές. Επίσης αυτά αφορούν όλους αυτούς που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο μόνο με την κριτική και όχι με πράξεις. Από κριτική σε αυτόν τον τόπο, χορτάσαμε... Δεχτείτε και αγαπήστε όλους τους ψαράδες για αυτό το μοναδικό που εκπροσωπεί ο καθένας. Αν ζορίζεστε και δεν μπορείτε να αδιαφορείτε για τα κακώς κείμενα τουλάχιστον αντιμετωπίστε την όλη κατάσταση με χιούμορ που είναι ότι καλύτερο και το χρειαζόμαστε στις δύσκολες αυτές μέρες που περνάμε όλοι. Είναι άλλωστε και από αρχαιοτάτων χρόνων, ο καλύτερος τρόπος για να πεις αλήθειες.
Καουμπόης ή Ινδιάνος;
Και ερχόμαστε στα δύσκολα. Η παραπάνω μερίδα των ψαράδων που απευθύνθηκα είναι πολύ μικρή σε σχέση με την μάζα που έχει αντίθετα πιστεύω. Μιλάω για τους καουμπόηδες που βλέπουν όλους εμάς σαν τους “οικολόγους” ή τους “άψαρους” ή ότι άλλο παρατσούκλι κυκλοφορεί στην πιάτσα. Για μένα εσείς είσαστε πολύ σημαντικοί. Μπορεί να μην συμφωνούμε και ίσως ποτέ οι απόψεις μας να μην συναντηθούν αλλά πρέπει να παραδεχτώ ότι είσαστε 100% αληθινοί! Επειδή κάποτε είχα τα ίδια πιστεύω με εσάς και το θυμάμαι, ποτέ η εξέλιξη μου σαν ψαράς δεν με εμπόδισε να μπορώ να συζητάω μαζί σας για ώρες. Για αυτό ξέρω ότι είσαστε αληθινοί και παρόλο που υπερασπίζεστε τα πιστεύω σας, ποτέ δεν είσαστε απόλυτοι απέναντι σε κάποιον που δεν ήρθε για να σας κρίνει. Είναι απίστευτο αλλά μετά από τόσα χρόνια πρέπει να εξομολογηθώ ότι έχω κάνει υπέροχες και εποικοδομητικές συζητήσεις με τους “ψαράδες των υπεψαριών” παρά με αυτούς που θεωρητικά έχουμε τα ίδια πιστεύω! Δεν θα ξεχάσω πριν δέκα χρόνια στα Γιάννενα, όταν φιλοξενούμενος σε ένα σπίτι είδα πάνω από το τζάκι του οικοδεσπότη, μια φωτογραφία με αυτόν και στα πόδια του... μπορεί και χίλιες πέστροφες! Ήξερε ποιος ήμουν και άρχισε να μου λέει για τα τότε ψαρέματα με spinning, μπαλάκι και μύγες. Εγώ από την μεριά μου τον ρώτησα από πραγματικό ενδιαφέρον για τον τρόπο, την αίσθηση και για το αν υπήρχαν και άλλοι που να έβγαλαν τόσα ψάρια. Όχι δεν του έκανα κήρυγμα και πιστέψτε με αν ήθελα να κάνω, το γεγονός ότι ήμουν φιλοξενούμενος δεν θα με σταματούσε. Η συζήτηση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και τα τσίπουρα την έκαναν ακόμα καλύτερη, πιο ζωντανή. Σε κάποια στιγμή του έδειξα τον γιο του -ένα από τα τέσσερα παιδιά του- και του είπα αυθόρμητα : “Τον έχεις πάει να ψαρέψει καμιά πέστροφα;”. Ο άνθρωπος έκανε πίσω λες και τον έσπρωξα με δύναμη... Η απάντηση με σόκαρε και μένα. “Ρε φίλε το ίδιο πράγμα με ρώτησε και ο πατέρας μου πριν χρόνια που ζούσε... Καθόταν σε αυτήν θέση που κάθεσαι και του απάντησα πως όχι γιατί πια δεν υπάρχει λέπι στο ποτάμι! Μου απάντησε : και πως μωρέ θα νιώσει το παιδί το παγωμένο νερό, τα δέντρα, το μουσκεμένο χώμα και την χαρά να φάει ένα ψάρι που έχει πιάσει; Από την φωτογραφία στο τζάκι;”...
Τότε μου εξομολογήθηκε με παλικαρίσιο πόνο ότι μόνο εκείνη την ημέρα κατάλαβε το μέγεθος του λάθους που είχε γίνει από όλους της γενιάς του στο ποτάμι και αν γύριζε το χρόνο πίσω δεν θα έκανε τα ίδια παρόλο που για τους γύρω του ήταν μαγκιά. Στην ουσία ακύρωσε πολλά από αυτά που μου είχε πει πριν αλλά στα μάτια μου ανέβηκε πολύ ψηλά σαν άνθρωπος. Έτσι είναι φίλοι μου, υπέρμαχοι των υπερψαριών. Η πρόσκαιρη ηδονή μιας μεγάλης ψαριάς σε βάθους χρόνου θα πονέσει και αν όχι εσάς σίγουρα τα παιδιά όλων μας. Και αυτό δεν αλλάζει με όσα “κόκκινα” και αν περνάν οι άλλοι. Το θέμα είναι τι κάνω εγώ, εσύ και ο καθένας ατομικά. Το ψάρεμα δεν είναι μέσο καταξίωσης, επίδειξης και προβολής. Σκοτώνουμε ψάρια αλλά τουλάχιστον ας το κάνουμε με τον ινδιάνικο τρόπο. Ας πάρουμε αυτά τα νόμιμα που θα θρέψουν την οικογένεια μας, ευλογώντας τα που δίνουν την ζωή τους για την δική μας ευημερία. Ας διαλέξουμε αυτά που δεν είναι πολύ μικρά για να πεθάνουν ή εγκυμονούν αυγά που θα χαρίσουν σε μας και στις επόμενες γενιές, πολλούς απογόνους. Ας τα τιμήσουμε με μια τελευταία όμορφή φωτογραφία που θα είναι όμως ζωντανά με όλα τα χρώματα τους και την αγέρωχη ομορφιά τους. Όχι νεκρά στοιβαγμένα σε νεροχύτες, τσιμέντα και βράγχια. Τέλος μην ξεχνάς... Οι πρόγονοι μας ήταν για χιλιετίες ινδιάνοι και όχι καουμπόηδες... Τον προσέχανε τον τόπο τους. Εμείς χαθήκαμε λίγο στον δρόμο. Γίναμε εγωκεντρικοί, κάναμε λάθη. Ε, και; Εμείς μάθαμε να αλλάζουμε και τώρα θα το κάνουμε προς το καλύτερο και ακόμη καλύτερα!
Υ.Γ. Αφιερωμένο σε όλα αυτά τα νέα, δικά μας παλικάρια που ξεκινούν το ψάρεμα και ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο!
